Khái quát về cúc kim tiền

Cúc kim tiền hay còn gọi hoa xuxi, có tên khoa học là Calendula Officinalis hay Pot Marigold, thuộc họ Compositae, có nguồn gốc từ Nam Âu. Hoa là bộ phận chính được sử dụng như thảo mộc trong các sản phẩm dạng cồn thuốc, cream, thuốc mỡ, chiết xuất dùng trong sản phẩm chăm sóc tóc và da.

Dịch chiết Calendula chứa nhiều thành phần, trong đó quan trong nhất là triterpenoid sở hữu khả năng kháng viêm, giảm phù (nổi bật là faradiol và monoester faradiol). Ngoài ra, trong dịch chiết còn chứa các saponin, vi chất dinh dưỡng, flavonoid, polysaccharide, giúp tạo nên khả năng kháng khuẩn, chống oxy hóa và làm lành thương tổn.

Vai trò trong thẩm mỹ

Kháng viêm

Thử nghiệm in vivo khả năng kháng viêm của dịch chiết Calendula bằng cách tiêm lipopolysaccharide (LPS) trên chuột để gây phản ứng viêm, sau đó chuột được dùng chiết xuất Calendula, nhận thấy dịch chiết này có khả năng làm giảm viêm đáng kể, bằng cách ức chế các cytokine tiền viêm như: IL- 1beta, IL-6, TNF-alpha, IFN-gamma và C- reactive (CRP) protein. Bên cạnh đó, dịch chiết này còn có khả năng ức chế men cyclooxygenase-2 (Cox-2).

Chống oxy hóa

Sự sản sinh các gốc tự do xung quanh vết thương làm chậm quá trình làm lành thương tổn, làm phá hủy các lipid, protein, collagen, proteoglycan và hyaluronic acid. Do đó, các thành phần có khả năng chống oxy hóa sẽ giúp bảo vệ sự toàn vẹn của tế bào, từ đó giúp tổn thương mau lành. Nghiên cứu in vitro nhận thấy rằng, chiết xuất Calendula bằng dung môi hữu cơ có khả năng chống lại gốc tự do superoxide và hydroxyl phụ thuộc liều, và ức chế quá trình peroxide hóa lipid, nhờ đó giúp vết thương mau lành.

Hoạt tính kháng khuẩn

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, các polysaccharide trong dịch chiết Calendula kích thích hoạt động thực bào của bạch cầu hạt, trong khi chiết xuất ethanol lại kích thích sự tăng sinh tế bào lympho, tổng lại kích thích quá trình diệt khuẩn. Qua đó, giúp giảm vi khuẩn ở nơi thương tổn, đẩy nhanh làm lành.

Trong thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có kiểm soát, trên 18 bệnh nhân bị loét, chia làm 3 nhóm sử dụng thuốc mỡ calendula 10%, neomycin và placebo paraffin, nhận thấy calendula đạt hiệu quả thứ 2 về giảm đường kính vết thương 30-40% trong 18 tuần.

Làm lành vết thương

Dịch chiết Calendula được chứng minh có khả năng làm lành vết thương bằng cách tăng sinh hình thành mạch máu và collagen, tăng chuyển hóa nucleoprotein và glycoprotein giúp cải thiện tuần hoàn cục bộ và hình thành mô hạt (mô mới được hình thành trên bề mặt vết thương với các vi mạch máu bao quanh).

Nghiên cứu có kiểm soát về khả năng làm lành vết loét ở chân của 34 bệnh nhân giữa nhóm sử dụng thuốc mỡ chứa 7,5% dịch chiết Calendula và nhóm dùng nước muối sinh lý, nhận thấy rằng tổng diện tích vết thương ở nhóm dùng thuốc mỡ chứa Calendula là 42% so với chỉ 15% ở nhóm dùng nước muối sinh lý, chứng tỏ khả năng hỗ trợ làm lành thương của dịch chiết này có ý nghĩa thông kê.